AYM'den hakaret kabahatine ait 'önödeme' kararı

Yüksek Mahkeme, bu suça ait yasal düzenlemeden evvel açılan soruşturma ve kovuşturmalarda önödeme uygulanmayarak, evrakların uzlaştırma kapsamında sonuçlandırılacağına dair düzenlemeyi de Anayasa’ya karşıt buldu.

Resmi Gazete’de yer alan karara nazaran, birtakım mahkemeler ile CHP, hakaret cürmüne ait kararlar içeren 2024 tarihli 7531 sayılı Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’daki kimi düzenlemelerin iptali için AYM’ye başvurdu.

Hakaret kabahatinin mağduru muhatap alan sesli, yazılı yahut manzaralı bir mesajla işlenmesi hali ile nitelikli hallerinin bir kısmının önödeme kapsamına alındığı anımsatılan müracaatta, hatanın kolay halinin ve kamu görevlisine karşı işlenmesi formundaki nitelikli halinin önödeme kapsamı dışında bırakılmasının Anayasa’ya ters olduğu ileri sürüldü.

Yüksek Mahkeme, hakaret kabahatinin bir kısmının önödeme kapsamı dışında bırakılmasının “benzer hukuksal pozisyonda olan şahıslara farklı muamele” oluşturduğuna kanaat getirerek düzenlemenin iptaline, iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.

AYM’nin kararında, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 75. hususunda önödemenin düzenlendiği, önödemenin, belli hatalar tarafından dava açmayı gerektirir kuşku bulunan fail bakımından yargılama faaliyetinden vazgeçilerek, faile direkt nakdî yaptırım uygulanması olduğu söz edildi.

İptali istenen düzenlemenin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı yahut imajlı bir mesajla hakaret hatasını işleyen fail ile direkt huzurda ya da gıyapta hakaret cürmünü işleyen fail ortasında önödeme kararlarının uygulanmasında “nesnel ve makul bir temele dayanmaksızın farklılık oluşturduğu” aktarılan kararda, bunun Anayasa’ya ters olduğu bildirildi.

Yasal düzenlemeden evvelki evrakların uzlaştırma kapsamında olması da iptal edildi

Hakaret kabahati kapsamında, 7531 sayılı kanundan evvel soruşturma ve kovuşturma kademesine geçilmiş evraklar istikametinden önödeme yolunun uygulanmayarak, uzlaştırma kapsamına alınması da Yüksek Mahkemece Anayasa’ya karşıt bulunarak iptal edildi.

Bir cürüm bakımından önödeme kararlarının uygulanmasının uzlaştırma kararlarının uygulanmasına nazaran failin lehine olduğuna işaret edilen kararda, “Ceza yargılamasında lehe kanunun uygulanması, Anayasa’nın 38. unsurunda düzenlenen cürümde ve cezada yasallık unsuru kapsamında anayasal bir zorunluluktur.” değerlendirmesine yer verildi.

İptali istenen yasal düzenlemede, düzenlemeden evvel soruşturma ve kovuşturma basamağına geçilmiş belgelerde önödeme kararlarının uygulanmasına imkan tanınmadığı aktarılan kararda, bu düzenlemenin de “suçta ve cezada yasallık ilkesiyle” bağdaşmadığı belirtildi.