ABD'de 16 eyalet Trump idaresine dava açtı

NSF, nisan ayında yaptığı açıklamada, çeşitlilik, kapsayıcılık, eşitlik ve dezenformasyonla uğraş alanlarındaki yüzlerce araştırma fonunu durdurduğunu duyurmuştu. Şu ana kadar 1.753 hibe programı iptal edildi; toplam iptal edilen fon ölçüsü 1,4 milyar dolara ulaştı.

Ayrıca vakıf, araştırmacıların harcamalarına ait dolaylı masraflar için yüzde 15’lik bir üst hudut getireceğini açıkladı. Bu kalem, laboratuvar kullanımı, güvenlik tedbirleri ve ekipman üzere temel bilimsel faaliyetleri içeriyor. Lakin bu sonlandırma, şu an için 13 Haziran’a kadar askıya alındı.

“Ulusal güvenlik, iktisat ve halk sıhhati tehdit altında”

Dava, New York Başsavcısı Letitia James ve Hawaii Başsavcısı Anne Lopez liderliğinde açıldı. James’in ofisinden yapılan açıklamada, yeni siyasetlerin “ulusal güvenliği, ekonomiyi ve halk sıhhatini tehdit edeceği” vurgulandı. Eyaletler, Trump idaresinin Kongre’nin NSF’ye verdiği çeşitliliği artırma misyonunu yasa dışı biçimde yok saydığını belirtiyor.

Yasaya nazaran NSF’nin temel stratejilerinden biri, bilim ve mühendislik alanlarında bayanların ve temsil edilmeyen kümelerin iştirakini artırmak. Eyaletler, bu yetkinin Başkanlık kararnameleriyle değil, Kongre kararıyla değiştirilebileceğini savunuyor.

Trump idaresi, DEIA projelerini gaye alıyor

Trump’ın yürürlüğe koyduğu kararname, DEIA projelerini ve “dezenformasyonla mücadele” başlıklı çalışmaları, tabir özgürlüğünü ihlal edebilecek teşebbüsler olarak nitelendiriyor. Bu kapsamda bilimsel özgürlük ile siyasi müdahale ortasındaki çizgi giderek bulanıklaşıyor.

Bilim topluluğu yansılı: “Siyasetin ortasında kaldık”

NSF ile çalışan birçok araştırmacı, kurum, akademik dernek yeni siyasetlerin bilimsel süreci sekteye uğrattığını söylüyor. Davaya münasebet olan gelişmelerin ardından NSF Başkanı Sethuraman Panchanathan da vazife mühletinin bitmesine 16 ay kala istifa etti.

Panchanathan, veda iletisinde “Ajansın kritik misyonunu elimden gelen en âlâ formda ileriye taşıdım. Artık bayrağı devretme zamanı” sözlerini kullandı.

Bütçe yüzde 55 kesiliyor, kitlesel işten çıkarmalar gündemde

Trump idaresi ayrıyeten NSF bütçesinde yüzde 55’lik kesinti öngören bir teklifi de gündeme aldı. Bu kesintiler, kitlesel işten çıkarmalar ve bilimsel faaliyetlerin durmasıyla sonuçlanabilir.

Dava açan eyaletler ortasında New York, Kaliforniya, Colorado, Hawaii, Illinois, Maryland, Massachusetts, Nevada, Oregon, Washington üzere Demokrat çoğunluklu eyaletler yer alıyor.

Bilimden sonra sıhhat da hedefte

Bu dava, 5 Mayıs’ta 19 eyalet ve Washington DC’nin, Trump idaresinin Sıhhat Bakanlığı’nı tekrar yapılandırma planlarına karşı açtığı davayla benzerlik taşıyor. O davada da düşük gelirli aileler, engelli çocuklar ve evsiz gençler için hizmet sunan birtakım bölge ofislerinin kapatıldığı tez ediliyor.

CNNInt, TRTHaber